JAK WPROWADZIĆ UCZNIÓW W ŚWIAT EPOKI BAROKU?

Jutro wchodzę z moimi humanistami w świat epoki baroku. Postanowiłam, że wprowadzę ich tym razem trochę inaczej w klimat tego okresu. 

Na początku informujemy uczniów o baroku. Podajemy umowny okres trwania epoki, analizujemy nazwę okresu od portugalskiego słowa barocco - czyli perła o nieregularnych kształtach, rzadki gatunek, dziwny.

Włączamy uczniom "Krótki film o przemijaniu":

Zadajemy pytania: Jak myślicie, co będzie głównym tematem epoki? Jaką koncepcję ludzkiego losu będzie przedstawiała sztuka, filozofia i literatura? 

Wprowadzamy pojęcie vanitas na podstawie słów z Księgi Koheleta: Vanitas vanitatum et omnia vanitas - "Marność nad marnościami i wszystko marność". Interpretujemy biblijną sentencję.

Wspominamy o filozofii Blaise'a Pascala i jego myśli : "Człowiek jest tylko trzciną, najwątlejszą w przyrodzie, ale trzciną myślącą. (...) Cała nasza godność spoczywa w myśli."

Interpretujemy słowa znanego matematyka oraz fizyka.

Włączamy kolejny film krótkometrażowy Black Button z 2007 roku (reż. Lucas Crandles). Młodzież po projekcji skupia się na przedstawionej sytuacji, na koncepcji ludzkiego życia, na dualizmie, wyborach, konsekwencjach:

Kim są bohaterowie?  Jak zachowują się postaci? Jakimi cechami się wyróżniają? Co powiemy o przestrzeni, w której dzieje się akcja? Jakie jest ludzkie życie? Jaka prawdę pokazuje ten film? Kierujemy tak rozmową, aby zwrócić uwagę na barokową koncepcję życia.

Następnie wykładamy na stół kilka przedmiotów:

- jabłko (może to być symbol grzechu, zakazu, wyboru, ale też przemijania, jeśli przyniesiemy dwa jabłka- jedno z wysuszoną, pomarszczoną skórką a drugie jędrne),

- pieniądze,

- zegarek,

- Biblia,

- różaniec,

- świeczki,

- kwiat w doniczce (zapewne macie na szkolnych parapetach takowe, które ledwo żyją),

- mapę,

- trawę lub liście.

Uczniowie interpretują znaczenie tych przedmiotów. Informujemy, że są one związane ze światopoglądem baroku.

Robimy notatkę w zeszycie o filozofii, światopoglądzie i koncepcji człowieka w baroku - są to wnioski z lekcji:

- człowiek jest istotą marną, prochem,

- życie człowieka jest nikłe, marne,

- życie kończy się śmiercią,

- człowiek i jego życie przemija, 

- człowiek jest jak trzcina - kruchy, ulega przemijaniu, posiada rozum, który określa jego godność,

- życie człowieka to ciągłe wybory, ponosi za nie konsekwencje,

- człowiek składa się z duszy i ciała - dualizm jednostki ludzkiej oraz świata (materialność i pozamaterialność),

- świat, szatan kusi człowieka dobrami materialnymi,

- człowiek jest istotą grzeszną, 

- człowiek pokłada nadzieję w Bogu, 

- człowiek podąża za rzeczami materialnymi, marnościami świata,

- człowiek jest rozdwojony, sprawia mu to ból, cierpienie.

Ostatnim zadaniem uczniów jest praca w grupach, a zadaniem zespołów ułożenie krótkiego opowiadania (w formie ustnej) o epoce baroku. Forma dowolna.

Anna Konarzewska