Kiedy myślę o literaturze, staram się ją zawsze osadzić w codzienności ucznia, w rzeczywistości. Dlaczego? Robię to po to, aby przybliżyć problematykę dzieł współczesnemu pokoleniu; po drugie- aby zrozumieli zaistniałe w niej mechanizmy; po trzecie- aby rozmawiać z uczniami o sprawach ważnych takich jak: emocje, poczucie własnej wartości, stany depresyjne czy myśli suicydalne. Uczniowie zupełnie inaczej reagują wówczas na postaci. Budzi się w nich empatia, współczucie. Dzisiaj pokażę Wam, jak wykorzystałam postać Konrada z III cz. "Dziadów" do rozmowy o złości/gniewie.
Dodam, że
"Dziady" cz. III moi uczniowie czytają scenami. Omawiamy je po kolei.
Zapowiadam, którą scenę muszą przeczytać danego dnia. Takie czytanie jest też
wygodniejsze dla ucznia, ponieważ nie zarzucam go treścią całej części III,
tylko fragmentami. Uczeń ma prawo zgubić się w gąszczu wątków tego trudnego
tekstu, dlatego od dawna pracuję tu taką techniką.
1. Na
początku lekcji dzielę klasę na 4 zespoły.
Każdy
dostaje inne zadanie do sceny 2, cz. III "Dziadów":
a) Co Konrad
mówi o sobie i swojej twórczości?
b) Jaki jest
stosunek Konrada do Boga?
c) Jak
Konrad pojmuje naród?
d) Co Konrad
twierdzi na temat życia i świata?
Uprzedzam
klasę, aby skupili się na swoich zadaniach podczas słuchania interpretacji
"Wielkiej Improwizacji" w wykonaniu Gustawa Holubka. W tym samym
czasie mogą też śledzić tekst wzrokiem. Podczas audycji zapisują jak najwięcej spostrzeń- odpowiedzi, wskazówek do wykonania swoich zadań.
Link: Wielka Improwizacja
2. Kiedy zakończymy audycję, grupy przystępują do realizacji swoich zadań. Do
wykonania zadania otrzymują też zestaw klocków LEGO, aby zwizualizować
zachowanie postaci i jego relację z Bogiem, narodem, z samym sobą... Ważne -
nawet tutaj nadal pracują z tekstem dramatu. Na potwierdzenie swoich
interpretacji, posługują się konkretnymi cytatami z utworu. Metafora, symbolika
pomagają uczniom rozwijać wypowiedzi na temat postaci. Każda grupa mogła w
trakcie prezentacji dopowiadać to, co jeszcze zauważyła w zachowaniu postaci -
w odniesieniu do wykonanej konstrukcji oraz tekstu dramatu. Wiele ciekawych
spostrzeżeń!
To efekty pracy uczniów:
Co Konrad mówi o sobie i swojej twórczości?
3. Kiedy omówimy konstrukcje, zajmujemy się emocjami Konrada. Opisujemy, co czuje, jak wyraża swój stan
emocjonalny. Co zdradza jego język, postawa, zachowanie? Co to za emocja i jaka
jest jej przyczyna.
4. Następnie
wyświetlamy film "Do Not Be Angry", dostępny tutaj
Zadajemy
pytania: Co łączy chłopca i jego działanie z Konradem? Wskażcie
podobieństwa, uzasadniając swoje zdanie.
5. Zadanie dla grup: Jesteście przyjaciółmi Konrada. Co doradzilibyście bohaterowi?
Jedna z grup
dała takie rozwiązania:
-
prowadzenie dziennika, aby móc z większą uwagą i refleksją przyglądać się swoim
myślom,
- medytacje,
-
znalezienia towarzysza życiowego, np. psa, który działałby terapeutycznie na
jego emocje,
- wyzbycie
się perfekcjonizmu i idealizmu, bo świat nie jest idealny,
- akceptacja
samego siebie.
6. Zastanawiamy
się nad swoją złością. Jak sobie z nią radzimy? Wykorzystujemy do pracy z
uczniami rysunek Vitii Hoffmann. Można wyświetlić go na ekranie. Uczniowie pochylają się nad sobą. Po chwili, dzielą się swoimi refleksjami.
7. Rozmawiamy o
tym, dlaczego mamy problem z adekwatnym wyrażaniem złości do sytuacji. Co
obserwujemy na co dzień? Nad czym powinniśmy się pochylić jako ludzie?
Anna Konarzewska
