MOC TEMPERAMENTU...

Ostatnio wpadła mi w ręce niesamowita książka Thomasa Eriksona "Otoczeni przez idiotów". Treść skupiona jest wokół różnych osobowości ludzi, ich zalet i wad oraz traktuje o tym, jak umiejętnie dogadać się z tymi, których nie można zrozumieć. Jest to lektura obowiązkowa dla każdego pod różnymi względami. Polecam. Książka stała się dla mnie inspiracją do stworzenia kolejnej, ciekawej lekcji wychowawczej. Może skorzystacie? Zapraszam!

Wszyscy siedzimy w kręgu lub podkowie.

Rozmawiamy z uczniami o różnorodności osobowości ludzi. Czym jest temperament? 

Następnie rozkładamy przed wychowankami kartki w czterech kolorach: czerwonym, żółtym, zielonym i niebieskim. Mają przyjrzeć się kolorom i wybrać jeden z nich- ten, który najbardziej do nich pasuje, odzwierciedla ich osobowość. 

Przez całą lekcję trzymają kartki przed sobą (w trakcie lekcji mogą wymienić na inny kolor, gdy zajdzie taka potrzeba).

Czytamy "Bajkę o czterech królewiczach":

Dawno, dawno temu we wspaniałym zamku żyli wraz z rodzicami czterej królewicze. Zamek otoczony był wysokim murem, w którym była tylko jedna furtka, ale klucz do niej mieli królewscy rodzice. Królewicze wspólnie spędzali wiele czasu. Jako rodzeństwo byli do siebie bardzo podobni, ale też znacznie się różnili. Uczyli się, bawili, psocili. W miarę upływu czasu rośli i rosła w nich ochota zobaczenia świata poza murem. Chłopcy dwukrotnie prosili już rodziców o pozwolenie wyjścia na zewnątrz. Król i królowa nie zgadzali się jednak, tłumacząc królewiczom, że są jeszcze zbyt mali i niedoświadczenie, aby wyruszyć w wielki świat.

Aż pewnego dnia, gdy królewicze poprosili po raz trzeci, rodzice po chwili namysłu wręczyli im klucz od furtki, pozwolili opuścić mury zamku.

Wielka radość wstąpiła w serca chłopców. Natychmiast rozpoczęli przygotowania do wyprawy. Pierwszy z królewiczów pobiegł do swoich komnat. Ze śpiewem w ustach i okrzykami radości zaczął pakować się do drogi. Z rozmachem pootwierał wszystkie szafy, kufry i skrzynie, wyrzucił ich zawartość na podłogę, przymierzał wszystkie stroje. Robił dookoła siebie moc zamieszania i bałaganu. W marzeniach widział siebie zdobywcą najwyższych gór, odkrywcą nieznanych lądów, pogromcą dzikich zwierząt. Gotowy do drogi sięgną po raz ostatni do szafy i wyciągną z niej płaszcz w kolorze czerwonym. Okrył się nim i wrócił do braci.

W tym czasie drugi królewicz energicznie przemierzał swoje komnaty. Lekko zdenerwowany, krytycznym okiem spoglądał na swoje ubrania. Wiele z nich próbował przymierzyć, ale robił to zbyt niecierpliwie, zbyt gwałtownie. W efekcie w krótkim czasie brodził w stercie poszarpanych, pogniecionych, pozbawionych guzików ubrań. W końcu zerwał z wieszaka płaszcz w kolorze żółtym, owinął się nim, trzasnął drzwiami tak, że zadźwięczały szyby w całym zamku i dołączył do braci.

Do wyprawy przygotowywał się także trzeci królewicz. Powoli i dokładnie pakował swój plecak. Starannie sprawdzał, czy wszędzie są przyszyte guziki, czy nie ma dziur. Dobierał stroje na każdy typ pogody. Nie śpieszył się. Wiedział, że od starannego przygotowania mogą zależeć losy wyprawy. Na końcu uporządkował komnaty i okrył się płaszczem koloru zielonego. Zanim dołączył do braci, zajrzał jeszcze do zamkowej spiżarni i zabrał spory zapas jedzenia.

Najdłużej trwały przygotowania ostatniego – czwartego królewicza. Ten stanął po-środku swoich komnat i zapłakał gorzko. Zupełnie nie wiedział, co ma ze sobą zabrać, jak się przygotować. Bezradnie rozglądał się dookoła, trochę bał się podróży, wolał zostać w domu. Popędzany przez braci, ciężko westchnął i wyciągnął z kufra płaszcz w kolorze niebieskim.

Czterej królewicze pożegnali się z rodzicami, przekręcili klucz w furtce i z niecierpliwością wyruszyli w świat.

Pierwszy biegł Czerwony. Podskakiwał, pogwizdywał, wymachiwał rękami, co chwila słychać było jego radosne okrzyki. Za nim energicznie kroczył Żółty. Mocno i pewnie stawiał kroki, patrzył przed siebie, nie rozglądał się dookoła. Na końcu, powoli i spokojnie szedł Zielony. Kroki stawiał rozważnie, omijał kamienie i kałuże i od czasu do czasu sięgał do zapasów jedzenia (cukiereczek, ciasteczko, jabłuszko – trzeba przecież dbać o siebie). Pochód zamykał Niebieski. Szedł wolno, rozglądając się dookoła. Z zachwytem szeroko otwierał oczy. Świat wydawał mu się taki piękny, taki niezwykły. Niestety, bracia Czerwony i Żółty ciągle go popędzali. On próbując dorównać krokom ciągle potykał się i przewracał. Mimo to czuł się szczęśliwy.

Bracia dotarli do brzegów rzeki. Nie było jednak mostu. Nagle Czerwony dostrzegł kołyszącą się na falach łódkę. Bez chwili namysłu wskoczył do nie złapał za wiosła, zaczął nimi wymachiwać w prawo i lewo. Po chwili w łódce był także Żółty. Usiadł na dziobie i objął dowództwo przeprawy. Poganiał pozostałych braci. Zielony, zanim wszedł do łódki, najpierw starannie sprawdził, czy jest solidna, czy niema dziur, czy jest bezpieczna. Zajął miejsce z tyłu i od razu zabrał się dojedzenia. Największy kłopot był z Niebieskim. Był wręcz przerażony perspektywą takiej podróży. Stał bezradnie na brzegu, a po policzkach płynęły mu łzy. W końcu Żółty się zdenerwował i po prostu wsadził brata na pokład. Ten wystraszony przycupnął na dnie, zamkną oczy i z niepokojem czekał, co będzie dalej.

Odbili od brzegu. Czerwony energicznie wiosłował, rozchlapując wodę. Nagle wiosła wypadły mu z ręki i popłynęły z nurtem rzeki. Żółty aż zsiniał ze złości. Między nim a czerwonym wybuchła awantura. W tym momencie dał się słyszeć nieśmiały szept Niebieskiego, że tak naprawdę nic wielkiego się nie stało. Woda jest spokojna, niezbyt głęboka, a płynąć z prądem też jest przyjemnie. W końcu gdzieś przecież dobiją do brzegu. Bracia posłuchali Niebieskiego. Umilkli i podziwiali piękno okolicy. Niebieski umilał im czas śpiewem i wierszami. Zielony częstował wszystkich swoimi zapasami. Czerwony bawił swoim śmiechem, a Żółty pilnował bezpieczeństwa.

Czterej królewicz nigdy nie wrócili do swojego zamku. Do dziś wędrują po świecie. Są zawsze razem. Czasem się kłócą, ale bardzo, bardzo się kochają. Ty też na pewno kiedyś ich spotkasz.

Po przeczytaniu bajki, pytamy się uczniów, czy odnaleźli siebie w postawach czterech królewiczów? Jakie osobowości kryją się pod kolorami królewiczów? Czy kolor, który wybrali odzwierciedla ich temperament?

Jak zachowywali się przed i podczas wyprawy królewicze? Analizujemy ich zachowanie i postawy wobec siebie i problemów.
Zapisujemy na tablicy wnioski - ja korzystam z informacji zamieszczonych w książce Eriksona (poniżej pomocne zdjęcia).

Nazywamy 4 typy osobowości: choleryk (czerwony, dominujący), sangwinik ( żółty, inspirujący), flegmatyk (zielony, stabilny), melancholik (niebieski, analityczny).
Zaznaczamy, że kolory- żółty i czerwony- to działacze i ekstrawertycy, natomiast- niebieski i zielony- to introwertycy.  Wyjaśniamy pojęcia: introwertyk i ekstrawertyk. 

Zaznaczamy również, że przeważnie każdy z nas jest połączeniem tych temperamentów, ale jeden zawsze w nas dominuje i określa jako człowieka.

Uczniowie analizują wybrane przez siebie kolory. Dyskutujemy, czy trafili z wyborem koloru? Jeśli nie są pewni, mogą zrobić szybki test online, np. ten: https://www.ofeminin.pl/lifestyle/testy-i-quizy/sa-tylko-4-typy-osobowosci-do-ktorego-ty-sie-zaliczasz/10ggkvt

Kiedy już uczniowie przekonają się, który typem osobowości są- losują jedną kartę Personita (KLANZA) i opowiadają o sobie. Wyjaśniają dlaczego daną kartę wybrali? Jaką prawdę odkryli o sobie na lekcji? Wymieniają swoje zalety i wady.

Następnie wszyscy spoglądają na informacje zamieszczone na wydrukowanych kartkach- odnośnie tego, co myślą o sobie odpowiednie kolory. Chętne osoby, mogą odnieść się do tego problemu. Każdy kolor (uczeń) dostaje informację na swój temat.

Kolejnym etapem lekcji jest wybór co najmniej dwóch kart Tandoo (KLANZA), aby każdy mógł przedstawić swoje relacje z innymi ludźmi. Co denerwuje nas w zachowaniu innych? Nad czym "ja jako czerwony/żółty/zielony/niebieski" muszę popracować? Czego nie lubię w kontaktach międzyludzkich? Co cenię w innych osobowościach?

Podsumowujemy lekcję dyskusją: Temperament- utrudnia czy ułatwia nam życie?

Anna Konarzewska