Człowiek wobec śmierci - wokół "Trenów" J.Kochanowskiego oraz "Dekalogu I." K. Kieślowskiego.

# film na języku polskim

Po omówieniu wybranych trenów mistrza renesansu, Jana Kochanowskiego, oglądam z młodzieżą film Kieślowskiego "Dekalog, Jeden". 

Przed włączeniem filmu mówię młodzieży, na co trzeba zwrócić uwagę podczas projekcji :

1. Kim może być tajemnicza postać, siedząca przy ognisku? Jak się zachowuje? W jakich momentach filmu się pojawia?

2. Symbolika w filmie- co do niej zaliczymy? Jak ją zinterpretować?

3. Obraz rodziny w filmie. Kto ją tworzy? Jakie są relacje między członkami rodziny?

Poniżej zamieszczam "zwiastun" filmu:

A tutaj prezentuję fragmenty filmu, oczywiście oglądamy całość:

Po projekcji pytam się o wrażenia.

Zadaję pytania:

1. Jak zaczyna się i kończy film? ( retrospekcja, łzy ciotki symbolizują tragedię, która się wydarzyła).

2. Kim jest tajemnicza postać w kożuchu przy ognisku? ( Anioł Stróż, Anioł Śmierci, postać nadprzyrodzona, nic nie mówi, pojawia się w miejscu tragedii i znika wraz ze śmiercią Pawełka). 

3. Co powiecie o rodzinie przedstawionej w filmie? ( niepełna, Pawełka wychowuje ojciec i ciotka, Irena. Kochająca się rodzina. Pawełek jest w centrum życia dorosłych.)

4. Co różni w światopoglądzie Irenę i Krzysztofa? ( podejście do wiary, dla Krzysztofa bogiem jest komputer, Irena jest wierząca).

5. Tu wprowadzam pojęcia: deizm, teizm i ateizm. Odnosimy to do filmu.

6. Omawiamy sferę sacrum i profanum w filmie, co do nich się zalicza.

7. Jak rodzina przedstawiona w filmie spędza czas?  ( ojciec jest wykładowcą, naukowcem, zafascynowany komputerem, ciotka pomaga bratu zajmować się Pawełkiem, gotuje obiady, odbiera dziecko ze szkoły, pokazuje swoją wiarę, ojciec zabiera syna na uczelnię, na szachy, razem spędzają czas przed komputerem, wymyśla zadania synowi...).

8. Jak ojciec tłumaczy dziecku czym jest śmierć? Jak wyjaśnia sens życia? ( w sposób naukowy, medyczny, pomija duszę, Paweł jest zainteresowany duszą. Według ojca Pawła człowiek żyje po coś, dla innych ludzi).

9. Następnie omawiamy rozmowę ciotki z Pawełkiem o sensie życia i wiary. Chodzi o scenę przy stole, kiedy ciotka pokazuje zdjęcia papieża. ( Ciotka przekonuje Pawełka, że Bóg jest we wszystkim, ale nie podważa światopoglądu swojego brata).

10. W jaki sposób zachowuje się ojciec, gdy słyszy o załamanym lodzie? ( dzień wcześniej obliczał  z Pawełkiem wytrzymałość pokrywy lodowej na jeziorze. Ślepo wierzył obliczeniom. Wiara w naukę i wiedzę nie pozwala mu podważyć wcześniejszych obliczeń. Zanim uwierzy w to, że lód się załamał, robi wywiady wśród sąsiadów, nauczycielki, dzieci, liczy).

11. Próbujemy znaleźć i zinterpretować symbole w filmie: np. gołębie, rozlany atrament, zamarznięty pies, łzy z wosku na obrazie Matki Bożej, kościół, klęczący ludzie, zamrożona hostia, włączający się komputer, zniszczenie ołtarza. (może to być praca w grupach- zabawa w odnalezienie symboli),

12. Jak zachowuje się ojciec względem tragedii? (np. buntuje się przeciwko Bogu- paradoks- bo przecież w niego nie wierzył, obwinia Go o tragedię, niszczy ołtarz, nauka nie pozwoliła mu zrozumieć śmierci syna, bo przecież robił obliczenia).

13. Co łączy film Kieślowskiego z "Trenami" Kochanowskiego? Uczniowie wskazują rożne elementy, np. strata dziecka, które było wszystkim dla rodzica (TREN VIII), zaślepienie nauką, mimo wiedzy i rozumu człowiek nie potrafi zrozumieć śmierci, a mądrość nie pozwala ukoić bólu po stracie ( np.TREN IX), bunt przeciw Bogu, obwinianie Go o śmierć. 

14. Czy film  Kieślowskiego jest ilustracją przykazania pierwszego, czy jest to dzieło z tezą?