Profilaktyka uzależnień - zagrożenia i odpowiedzialność prawna młodzieży.
1. Na początku lekcji informujemy
uczniów o czym będziemy rozmawiać. Możemy na rozgrzewkę zadać pytanie: czym jest uzależnienie
i od czego można się uzależnić?
2. Włączamy film animowany„Nuggets”: https://www.youtube.com/watch?v=HUngLgGRJpo&t=1s
Po projekcji
rozmawiamy o tym, jak uzależnienie zmienia człowieka. W jaki sposób film
przedstawia mechanizm uzależnienia? Co symbolizuje tu uzależnienie? Jaką
funkcję pełnią tu kolory? Jak zachowuje się osoba uzależniona? Jakie refleksje
wywołuje film w Was?
3. Dyskusja nad zagadnieniem: czym jest
narkotyk?
Poruszamy
przy okazji mity związane z narkotykiem:
Mit I − co to
jest narkotyk?
Za
niebezpieczny środek psychoaktywny uważa się najczęściej biały proszek
przystosowany do wdychania lub „kompot”, którego używa się w formie iniekcji
dożylnych. Tymczasem środek psychoaktywny to substancja chemiczna oddziałująca
na centralny układ nerwowy, bezpośrednio wpływająca na funkcje mózgu, czego
efektem są czasowe zmiany postrzegania, nastroju, świadomości i zachowania.
Zagrożeniem
jest każdy środek niosący za sobą opisane zmiany, a nie jedynie narkotyk
rozumiany jako chemiczny środek do wstrzykiwania lub wdychania. Warto zapoznać
się z definicjami zawartymi w ustawie z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii.
(narkotykiem są substancje i preparaty psychoaktywne, substancje psychotropowe, dopalacze, e-narkotyki, wszelkie środki odurzające, wszelkie środki zastępcze- czyli produkty zawierające substancję o działaniu na ośrodkowy układ nerwowy, który może być użyty w takich samych celach jak środek odurzający, substancja psychotropowa lub nowa substancja psychoaktywna, których wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu nie jest regulowane na podstawie przepisów odrębnych; do środków zastępczych nie stosuje się przepisów o ogólnym bezpieczeństwie produktów).
Mit II −
narkotyki twarde i miękkie
Narkotyki
miękkie traktowane są w tym ujęciu jako mniej szkodliwe. Tymczasem prawdą jest,
iż niektóre z nich, np. konopie indyjskie, uzależniają wolniej, ale nie oznacza
to, że ich wpływ na organizm jest mniej szkodliwy. Substancje aktywne w nich
zawarte powodują nieodwracalne zmiany w organizmie. Wspomniane konopie
zawierają substancję czynną THC, która według licznych badań nie zostaje
wypłukana z organizmu i odkłada się w tkance mózgowej, wpływając na zmiany w
psychice.
4. W dalszej części cyklu lekcji-
dzielimy klasę na grupy.
I grupa - wypisuje czynniki, które chronią młodego człowieka przed narkotykami;
II grupa - wymienia sytuacje ryzykowne;
III grupa - zastanawia się nad tym, co należy robić, aby poczuć się
dobrze bez dopalaczy, narkotyków i innych używek; co zamiast substancji
psychoaktywnych? Warto tu zwrócić uwagę na energetyki- ich eliminację z
codziennej diety.
IV grupa - wypisuje argumenty przeciw zażywaniu substancji
psychoaktywnych, narkotyków, energetyków…
V grupa- skupia się wokół skutków zażywania
narkotyków, energetyków.
Wszystkie zadania omawiamy na forum, dyskutując z uczniami, dopowiadając odpowiednie
kwestie.
5. Dyskusja na temat: Jak odmawiać, kiedy ktoś zaproponuje zakup,
zażycie substancji psychoaktywnej, narkotyku itp.?
6. Po debacie tworzymy wspólnie kilka zasad, np.: po prostu powiedz 'nie', odejdź, zignoruj, podaj powód, nie tłumacz się, zmień temat, zażartuj, oburz się, ale nie obrażaj nikogo, powiedz komplement, zaproponuj inny sposób spędzenia wolnego czasu.
7. Następnie
wykładamy na stół słoik/pudełko z napisem: "Bank asertywności". Każdy
na kartce notuje swój pomysł na odmowę kupna lub zażycia środków odurzających i
wkłada go do słoiczka. Np. "Nie, bo to mi się po prostu nie podoba", "Nie,
bo wolę robić co innego", "Nie, bo nie mam ochoty", "Nie,
bo mam inne plany", "Nie kupuję i nie zażywam- po prostu nie",
itp.
Kiedy słoik się zapełni, odczytujemy pomysły uczniów na asertywne zachowanie.
Stawiamy go w widocznym miejscu dla każdego wychowanka tak, aby mógł sięgnąć do
niego wtedy, kiedy będzie tego potrzebował.
8. Zapoznajemy uczniów z odpowiedzialnością karną na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii: https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/przeciwdzialanie-narkomanii-17219465
Konsekwencje
prawne posiadania narkotyków przez młodzież od l. 13.
Zgodnie
z art. 62 ust. 1 Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, „kto, wbrew przepisom ustawy,
posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe, podlega karze
pozbawienia wolności do lat 3”.
Z kolei za
posiadanie znacznej ilości narkotyków grozi kara więzienia od roku do 10 lat.
Natomiast w przypadku, gdy sąd uzna czyn za wypadek mniejszej wagi, sprawca
podlega karze grzywny, karze ograniczenia wolności lub karze więzienia do roku.
Sprawca
poniesie odpowiedzialność karną, jeżeli popełnił czyn zabroniony po ukończeniu
17 lat. Sprawa nieletniego, czyli osoby, która ukończyła 13 lat, ale nie
ukończyła 17 lat w momencie popełnienia czynu, toczy się przed sądem rodzinnym
na podstawie przepisów Ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich.
Jeżeli
nieletni w momencie popełnienia czynu ukończył 13 lat, odpowiada przed sądem
rodzinnym za czyn karalny. W sprawie o czyn karalny sąd rodzinny może
zastosować wobec nieletniego środki wychowawcze i poprawcze, wymienione w art.
6 Ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich.
Są to:
·
udzielenie upomnienia,
·
zobowiązanie do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia
wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz
pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do
podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o
charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się
od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania
używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia,
·
ustanowienie nadzoru odpowiedzialnego rodziców lub opiekuna,
·
ustanowienie nadzoru organizacji młodzieżowej lub innej organizacji
społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania – udzielających poręczenia
za nieletniego,
·
zastosowanie nadzoru kuratora,
·
skierowanie do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub
instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym,
terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją
lub instytucją,
·
orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów,
·
orzeczenie przepadku rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu
karalnego;
·
umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym albo w rodzinie zastępczej
zawodowej, która ukończyła szkolenie przygotowujące do sprawowania opieki nad
nieletnim,
·
umieszczenie w zakładzie poprawczym.
·
Kara dla nieletniego za posiadanie narkotyków: Zgodnie z art. 7 sąd
rodzinny może również zobowiązać rodziców lub opiekuna nieletniego do poprawy
warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego, a także do
ścisłej współpracy ze szkołą, do której nieletni uczęszcza, poradnią psychologiczno-pedagogiczną
lub inną poradnią specjalistyczną, zakładem pracy, w którym jest zatrudniony,
oraz lekarzem lub zakładem leczniczym.
Środki wychowawcze i poprawcze wymienione w Ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich sąd może zastosować również wobec osoby, które ukończyła 17 lat, ale nie ukończyła 18 lat w momencie popełnienia czynu, jeżeli popełniony przez nią czyn stanowi występek, stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają. W tym przypadku sąd stosuje środki poprawcze lub wychowawcze zamiast kary.
Ważne,
aby wspomnieć o najnowszych przepisach dotyczących energetyków:
Od 1 stycznia 2024 r.
wchodzi w życie zakaz sprzedaży ,,energetyków", czyli napojów z dodatkiem
tauryny lub kofeiny, niepełnoletnim. Nowe przepisy zakazują ponadto ich
sprzedaży na terenie szkół czy innych jednostek oświatowych, a także w automatach.
Ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie
ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw, opublikowana 28
sierpnia, wprowadza zakaz sprzedaży napojów z dodatkiem tauryny i kofeiny
(czyli energetyków lub napojów energetycznych) osobom poniżej 18. roku życia, a
także na terenie szkół i innych placówek oświatowych (np. przedszkolach,
placówkach wychowawczych, bibliotekach pedagogicznych) i w automatach.
Ustawa określa co uznaje się za napój z dodatkiem
kofeiny lub tauryny. Według tej definicji jest to napój będący środkiem
spożywczym, ujęty w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, w którego
"składzie znajduje się kofeina w proporcji przewyższającej 150 mg/l lub
tauryna, z wyłączeniem substancji występujących w nich naturalnie".
Ustawa nakłada na producentów lub importerów
napoju z dodatkiem kofeiny lub tauryny obowiązek oznaczenia opakowania
jednostkowego wyrobu widoczną, czytelną oraz umieszczoną w sposób nieusuwalny i
trwały informacją o treści „Napój energetyzujący” lub „Napój energetyczny”.
Kary:
Za sprzedawanie takich produktów w niedozwolonym
miejscu będzie grozić kara do 2 tys. zł. Za produkowanie lub sprowadzanie
nieodpowiednio oznaczonych napojów grozić zaś będzie grzywna w wysokości do 200
tys. zł.
W przypadku wątpliwości co do wieku kupującego sprzedawca w sklepie będzie mógł zażądać okazania dokumentu potwierdzającego wiek nabywcy.
9. Zamiast powyższej formy poinformowania o odpowiedzialności karnej, możemy zastosować film Fundacji Pasieka, dostępny na YT, aby zapoznać młodzież z odpowiedzialnością: https://www.youtube.com/watch?v=qVaWuVjHlL0
10. Nauczyciel informuje uczniów o tym, gdzie szukać pomocy w trudnych sytuacjach: psycholog, pedagog szkolny, nauczyciel, wychowawca, rodzic, rodzeństwo, Poradnia psychologiczno-Pedagogiczna...
Telefon Zaufania dla młodzieży i dzieci- 116 111,
Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka - 800 12 12 12,
Ogólnopolski Telefon Zaufania- Narkotyki- 801 199 990,
numer alarmowy 112,
Antynarkotykowa Poradnia Internetowa- www.narkomania.org.pl,
strona poświęcona dopalaczom - www.dopalaczeinfo.pl
Źródło: file:///C:/Users/Anna/Downloads/nowe-narkotyki-poradnik-dla-nauczycieli-gis_men.pdf
Anna Konarzewska
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz