"Wesele" Wyspiańskiego jako dramat symboliczny...

„WESELE” STANISŁAWA WYSPIAŃSKIEGO JAKO DRAMAT SYMBOLICZNY, CZYLI O TYM „CO SIĘ KOMU W DUSZY GRA, CO KTO W SWOICH WIDZI SNACH.”

Lekcja przeprowadzona metodą stacji.

"Wesele" Stanisława Wyspiańskiego nie należy do lektur łatwych w odbiorze i interpretacji. Uczniowie lubią rywalizację i lekcje metodami stacji, dlatego przygotowałam dla Was mój pomysł na "Wesele". Akty II i III są szczególnie trudne w odczytaniu przez ich symboliczny charakter. Praca z tekstem literackim to podstawa na lekcjach języka polskiego. Czas realizacji tej lekcji- 2 godziny.

     1. Na początku lekcji przypominamy sobie definicję symbolizmu- rozmawialiśmy o tym terminie wielokrotnie- przy wprowadzeniu do epoki oraz przy omawianiu poezji młodopolskiej.

      2. Salę lekcyjną przygotowujemy wcześniej- w różnych miejscach pomieszczenia znajdują się stacje z zadaniami dla każdej grupy. Dzielimy uczniów na grupy wedle uznania- mogą losować kartki z kolorami. Za poprawne rozwiązanie zadań przyznawane są punkty. Praca młodzieży zostaje oceniona przez nauczyciela pod koniec zajęć. Grupa, która jako pierwsza wykonana wszystkie zadania, otrzymuje dodatkowe 2 pkt.

      3.  Stacja 1 – Praca z tekstem „Wesela”.

Opiszcie na podstawie aktu II nastrój , panujący wśród gości weselnych. Pora? Co się dzieje? Kto z weselników stworzył taką atmosferę? (2pkt.)

    4.  Stacja 2 - Z rozsypanki wyrazowej połącz postaci z odpowiednim rekwizytem oraz jego znaczeniem symbolicznym. Oczywiście po wydruku tniemy tabelkę na paseczki, mieszając tym samym poniższe zagadnienia. Uczniowie po wykonaniu zadania robią zdjęcie, aby później nauczyciel mógł ocenić poprawność wykonanego ćwiczenia. (9pkt.)

Postać	rekwizyt	Znaczenie symboliczne rekwizytu
Wszyscy bohaterowie	Chata	Społeczeństwo polskie/różnorodność
Gospodyni, zgubiona przez konia Wernyhory	Złota podkowa	szczęście
Jasiek	Czapka z pawimi piórami	Nieodpowiedzialność, prywata, materializm
Wernyhora, Gospodarz, Jasiek	Złoty róg	Wezwanie do walki, gotowość, wyzwolenie
Stańczyk	Dzwon Zygmunta	Symbol wielkości Polski
Isia, weselnicy	Chochoł	Uśpienie, marazm, bierność
chłopi	kosy	Symbol chłopskiej odwagi, patriotyzm
Stańczyk, Dziennikarz	kaduceusz	Misja do spełnienia
Jasiek	sznur	niewola

     5.  Stacja 3 - Udowodnijcie, że „Wesele” nawiązuje do tradycji romantycznej i Szekspirowskiej. (2pkt.)

      6. Stacja 4 – Kto komu pojawia się na weselu? Kim są widma? Rozszyfrujcie te postaci za pomocą didaskaliów oraz przypisów w dramacie. Praca z tekstem „Wesela”. (7 pkt.)

       7. Stacja 5 – Grupy pracują metodą dramy z tekstem literackim. Każda grupa losuje scenę, w której przedstawi teatralnie dialog między bohaterami. Po ukazaniu scen, wspólnie z całą klasą, odgadujemy kim są owe postaci i interpretujemy znaczenie symboliczne tych scen. Robimy notatkę metodą myślografii. (4 pkt.)

a)      Dialog Chochoła z Isią

b)     Dialog Widma z Marysią

c)      Dialog Stańczyka z Dziennikarzem

d)     Dialog Rycerza z Poetą

e)      Dialog Hetmana z Panem Młodym

f)       Dialog Dziada z Upiorem

g)      Dialog Gospodarza z Wernyhorą

       8.  Stacja 6 - Jak można zinterpretować poszczególne sceny? Co mogą symbolizować? Praca z tekstem „Wesela” oraz z kartami Dixit. Uczniowie za pomocą kart Dixit próbują ukazać symboliczne znaczenie poniższych scen. (4pkt.)

a)      Gospodyni chowa podkowę do skrzyni

b)      Gospodarz powierza złoty róg Jaśkowi

c)      Jasiek gubi złoty róg, schylając się po czapkę z pawimi piórami

d)      Taniec chocholi

         9.    Stacja 7 - Zgadnij, kto to powiedział: (4pkt.)

a)      „Na głos mój ty będziesz drżał; Grunwald ,miecze, król Jagiełło!”

b)      „Tatusiowi powiadaj, że tu gości będzie miał, jako chciał, jako chciał.”

c)      „Czepiłeś się chamskiej dziewki?! Polska to wszystko hołota, tylko im złota…”

d)      „Niech jadą we cztery strony! Bądź gotów, nim wstanie słońce.”

        10.  Stacja 8 - Jak należy interpretować zakończenie Wesela? Czy Wyspiański pozostawia Polakom nadzieję? Jeśli tak, to w czym można jej upatrywać? (2pkt.) 

        11.  Stacja 9 - Skomentujcie wypowiedź Konstantego Puzyny na styl komentarzy internetowych. Przyznajcie tej wypowiedzi od 1-5 gwiazdek i uzasadnijcie. Wybierzemy ten najciekawszy.

    „Dlaczego jednak nie przyjąć wyjaśnienia, które jest najprostsze: że Chochoł to jest chochoł? Tak, słomiane straszydło z ogrodu, ożywające, kiedy je się wywoła, na prawach ludowej baśni? (…) Bo dopiero wtedy drwina finału jest jasna: byle śmieć was poprowadzi, zatańczycie pod każdą muzykę.” (2 pkt.) 

        12.  Stacja 10 - Czemu służy symbolizm w „Weselu”? Uzasadnijcie wypowiedź, opierając się na głosie  J.Waligóry (2 pkt.)

"W istocie warstwa realna stanowi w dramacie podłoże, na którym buduje autor skomplikowaną konstrukcję symboliczną, wieloznaczną, pełną niedopowiedzeń i ukrytych aluzji. Zasadniczą treścią jest tu próba diagnozy stanu świadomości społecznej, politycznej i historycznej społeczeństwa polskiego.(...)

Widma wydobywają z przeszłości nie tyle nagie fakty historyczne, ile ich formę utrwaloną w wyobrażeniach zbiorowych. Wyspiański zauważył bowiem, że składające się na historię zdarzenia funkcjonują w świadomości późniejszych pokoleń w postaci przeobrażonej, zmitologizowanej. Sprzyja to powstawaniu złudzeń (...).Tak więc dramat widmowy to kompromitacja narodowych mitów."

13.  Stacja 11 – Do jakich scen, sytuacji z „Wesela” nawiązują poniższe obrazy? Uzasadnijcie swoje wypowiedzi. (5pkt.)

 

Jacek Malczewski, "Błędne koło"

 

Jacek Malczewski, "Melancholia"

 

Jan Matejko, "Stańczyk"

 

Stanisław Wyspiański, "Chochoły"

 

Stanisław Wyspiański, "Autoportret z żoną"

14.  Stacja 12 – Czego możemy dowiedzieć się o społeczeństwie polskim z wystroju chaty? Jakie znaczenie symboliczne ma ten wystrój? Praca z tekstem literackim. (2 pkt.)

15.  Na zakończenie sumujemy punkty. Metodą burzy mózgów uczniowie podają cechy dramatu symbolicznego.

Anna Konarzewska