MIEĆ GŁOWĘ NA KARKU, CZY CHOWAĆ GŁOWĘ W PIASEK?

O FRAZEOLOGIZMACH...

Frazeologizmy... nasi uczniowie czasami nie wiedzą, że w swoich wypowiedziach używają różnych utartych zwrotów i wyrażeń. Często też nie mają świadomości, w jaki sposób z bogactwa frazeologii korzysta współczesna reklama. 

Kiedy omówicie z uczniami źródła frazeologizmów, w tym biblizmy i mitologizmy, pojęcie błędu frazeologicznego oraz innowacji frazeologicznej, przyjdzie czas na utrwalenie wiadomości z tej problematyki.

Na początku warto wyświetlić krótki film animowany:

Po projekcji pytamy uczniów o frazeologizm, który został tu zilustrowany. Chodzi oczywiście o "mieć motyle w brzuchu". Wyjaśniamy wspólnie znaczenie tego zwrotu.

Następnie dzielimy klasę na grupy. Każda otrzymuje kości STORY CUBES. Wyrzucają po trzy obrazki i na ich podstawie wypisują znane im związki frazeologiczne, wyjaśniając ich znaczenie. Np. wyrzucą "oko", więc wypisują m.in. coś komuś wpadło do oka, cieszyć oko, puszczać oczko do kogoś, z przymrużeniem oka. 

Nauczyciel czuwa nad poprawnością wykonania zadania. Młodzież może też korzystać ze słowników frazeologicznych, gdy pojawią się wątpliwości. 

Kiedy wszyscy zaprezentują na forum swoje zadanie, prosimy o wyjęcie z plecaków po jednym przedmiocie. Wybierają w grupie dwa- trzy i układają z nimi dialog oparty w głównej mierze na związkach frazeologicznych.

np. - Łza w oku się kręci, jak patrzę na bezdomne zwierzęta. Piszą o nich w gazetach.

      - Masz cały dom na głowie i jeszcze zwierzątkami się przejmujesz.

    - A ty robisz z gęby cholewę, bo pomocy z twojej strony jeszcze się w tej sprawie nie doczekałam! Tylko długopisem po głowie się drapiesz!

      - Przestań wylewać krokodyle łzy! Zabierz swój notes i zrób wywiad na ten temat, przygarnij zwierzątko, czy co tam chcesz... Tylko gadać i narzekać potrafisz!

Zapewniam Was, że dialogi będą żywe i zaskakujące! Mnóstwo przy tym zabawy.

Na koniec przypominamy sobie, czym są innowacje frazeologiczne i jaka jest ich funkcja. Włączamy kilka reklam Biedronki (wybierzcie te warte uwagi). Prosimy grupy o przysłuchiwanie się zaprezentowanym reklamom w celu wypisania występujących w nich frazeologizmów i innowacji. Jeśli znajdą innowacje, muszą wskazać ich funkcje i sposób przekształcenia oraz znaczenie.

Po projekcji reklam omawiamy z uczniami zadanie.

 Anna Konarzewska