Rozmowy o świecie...

 CO JEST ZE ŚWIATEM NIE TAK?

O LUDZIACH I ŚWIECIE NA PODSTAWIE SATYRY "ŚWIAT ZEPSUTY"...

Lekcje organizacyjne, integracyjne powoli mijają, ale nie chcę, aby wejście w nowy program było dla moich uczniów trudne... dlatego rozmawiamy o tym, co dla Nas ważne. Jak połączyć przyjemne z pożytecznym, powtarzając materiał?  Nauczyciel powinien poszukiwać, być tym, który porusza ważne sprawy, bliskie też Nam - współczesnym.

W czasie nauczania online utknęliśmy w oświeceniu. Satyra Krasickiego "Świat zepsuty" stała się dla mnie doskonałym pretekstem do rozmów o świecie i emocjach. Może się wydawać, że tekst oświeceniowy jest nudny, ale jeśli odpowiednio go ożywimy przez współczesne nam konteksty, zaczyna zyskiwać na atrakcyjności, a lekcja nie sprawia wrażenia przeciążenia.

1. Zacznijmy od ćwiczeń integracyjnych w grupach:

- Mówimy uczniom, że na Ziemi właśnie wylądowali Marsjanie. Zadaniem każdego zespołu jest za pomocą rysunku lub pantomimy przywitanie Marsjan i opowiedzenie im o życiu na naszej planecie. Grupy prezentują się na forum. Pozostali uczniowie próbują rozszyfrować przesłane niewerbalnie komunikaty.

- UCZNIOWIE w grupach Wypisują wszystkie pytania, jakie przyszłyby do głowy Marsjaninowi, gdyby wylądował swoim statkiem w Polsce. Co by go zdziwiło? Co by go zaskoczyło? Czego by nie rozumiał?

2. Następnie przechodzimy do utworu "Świat zepsuty" Krasickiego. Odczytujemy tekst wspólnie w klasie. Uczniowie w trakcie słuchania podkreślają ważne informacje na temat świata. 

Zadajemy pytania do utworu: Jak oświeceniowy artysta wyraża się o świecie, w jakim przyszło mu żyć? Co krytykuje? Jaką pretensję wyraża na początku? Co mówi o wychowaniu młodzieży? Jaka była atmosfera polityczna w czasach Krasickiego? Jak można zinterpretować metaforę okrętu na końcu utworu? (wyrażenie nadziei poety). Co sądzicie o gorzkich słowach skierowanych w stronę młodych ludzi? (zauważenie sporu pokoleniowego i dyskusja na ten temat, odnosząc się do współczesności).

3. Następnie włączamy wypowiedź Joaquina Phoenixa z Gali Oskarowej z 2020 roku:

Po projekcji komentujemy słowa aktora. Odnosimy je do swoich doświadczeń, wiedzy o świecie, emocji. Zadajemy pytania: Kim są Ci, w imieniu których przemawiał aktor? Z jakimi problemami zmaga się świat? Na co powinniśmy zwracać większą uwagę? Jaki potencjał widzi w ludzkości? W czym upatruje nadzieję? Wyszukujemy retoryczne środki językowe zastosowane w przemówieniu.

Uczniowie wyrażają swoje opinie i je uzasadniają (na temat wypowiedzi odtwórcy roli Jokera).

Zwracamy również uwagę na podobieństwa i różnice w wypowiedziach Phoenixa i Krasickiego. 

4. Po omówieniu przemówienia włączamy piosenkę "Earth song" Michaela Jacksona: 

Przy odsłuchaniu można skorzystać z tłumaczenia tekstu piosenki. Rozmawiamy o spojrzeniu podmiotu lirycznego na świat, mówimy o roli przyrody. Zwracamy uwagę na ilość pytań retorycznych i ich funkcję w utworze. Czego dotyczą te pytania? O co pyta podmiot liryczny? Co zauważa? Czego brakuje światu? Nad czym zastanawia się podmiot liryczny? 

Uczniowie mają za zadanie odszukać w teledysku wyrażenie nadziei podmiotu lirycznego oraz analogii i różnic z poprzednimi tekstami.

Na końcu zastanawiamy się wspólnie nad uniwersalnością satyry Krasickiego oraz nad różnymi sposobami mówienia o świecie.

Lekcja na pewno będzie udana! Polecam zarezerwować na nią co najmniej 2 godziny.

Anna Konarzewska