czwartek, 7 października 2021

O lęku...

 JAK PORADZIĆ SOBIE Z LĘKIEM?


POMYSŁ NA GODZINĘ WYCHOWAWCZĄ

1. Na początku lekcji włączamy film animowany "Fear of flying" dostępny na YT: https://www.youtube.com/watch?v=M_4JEfXknHo.

2. W czasie oglądania zatrzymujemy film na sekwencji 5.30 i zadajemy pytania:

Jak wygląda życie ptaszka?

Jak radzi sobie z lękiem?

Czego się boi?

Co czuje? Co myśli ptaszek?

3. Przeprowadzamy na podstawie wyświetlonego fragmentu i zdiagnozowania problemu, z którym boryka się ptaszek, casy study- czyli analizę przypadku. 

Uczniowie w grupach opracowują plan działania dla naszego bohatera. Można opracować wskazówki, przepis na pokonanie lęku, itp.

4. Zadajemy pytanie: Jak zakończy się przygoda naszego bohatera? 

Uczniowie podają hipotetyczne zakończenie tej historii. Następnie włączamy dalszą cześć filmu, aby poznać zakończenie przygody naszego bohatera. 

5. Pytania: Jak ptaszek poradził sobie z lękiem? Co go motywowało do działania?

6. Następnie czytamy na głos fragment książki Przemka Staronia "Szkoła bohaterek i bohaterów czyli jak radzić sobie z życiem?" str. 87-91:

"Bogin w uniwersum stworzonym przez Rowling był przedziwną istotą. Nikt nie znał jego kształtu ani wyglądu, gdyż siedząca w zaciemnionym miejscu istota po prostu nie miała żadnej widzialnej postaci. Dopiero gdy bogin wychodził na zewnątrz, przybierał postać dostosowaną do osoby, która miała z nim styczność. Z jakiegoś przedziwnego powodu nie zmieniał się jednak w ulubionego aktora albo deser z truskawkami, tylko w ... to, czego ten ktoś najbardziej się boi.

Każdy uczeń, stając przed uwolnionym boginem, przeżywał naprawdę silne emocje. Ron, cierpiący na arachnofobię (...) niemal zemdlał, gdy bogin zamienił się w ogromnego pająka i zaczął zbliżać się w jego stronę. Spokojnie, owad nie dopadł Rona, bo ochroniło go zaklęcie obronne. (...) Zaklęcie miało bardzo prosty mechanizm działania: zmieniało przeistoczonego w nasz największy strach bogina w coś śmiesznego. I tak, jak pokazali twórcy ekranizacji, na odnóżach kroczącego w stronę Rona pająka nagle pojawiły się wrotki, przez co nogi owada rozjechały się we wszystkie strony, aż w końcu pająk swoim wielkim zadem uderzył o ziemię. (...)

Czytając ten fragment Harry'ego Pottera i Więźnia Azbakanu, można się przekonać, że J.K. Rowling ma niezłe pojęcie o ludzkiej psychice i metodach radzenia sobie z lękiem. (...) Tak więc Rowling trafiła w samo sedno. "Zaklęcie, którym obezwładniamy bogina, jest bardzo proste, ale wymaga pewnej siły wyobraźni. Bo tym, co  go naprawdę wykańcza jest śmiech. Wystarczy wyobrazić sobie jakiś kształt, który uważacie za zabawny". 

W tym miejscu niektórzy z was mogą zaprotestować. Przecież śmiech to nie jest rozwiązanie na każdy strach czy lęk. Wyjaśnię Wam, dlaczego metoda Lupina działa nie tylko w książce. (...)

Istotą tego zaklęcia nie jest bowiem śmiech sam w sobie. Jest nią spojrzenie na własny strach czy lęk z innej perspektywy, z dystansu. A także uświadomienie sobie, że lęk wprowadza nas w stan absolutnej powagi, napięcia. Przy tym zwęża postrzeganie rzeczywistości. Tymczasem z pewnej odległości te przerażające postacie czy sytuacje wydają się dużo mniej straszne, wręcz absurdalne - i w ten sposób tracą swoją moc. (...)

Ale żeby spojrzeć z dystansu na swój lęk, trzeba mieć taką możliwość emocjonalną. (...) Przypomnijmy sobie, jakie są najbardziej typowe reakcje otoczenia na informację o tym, że ktoś się czegoś boi. "No coś ty!". "Nie martw się". "Na pewno nic się nie stanie". (...) Czy takie słowa zmniejszają lęk? Skądże! Jeszcze go potęgują. (...) 

Specjaliści mają na to sposób. Nie żadne tam omijanie lęku czy bagatelizowanie zagrożenia. Wręcz przeciwnie. Metoda radzenia sobie z przedmiotem naszych obaw polega na tym, żeby powiedzieć sobie: no dobra, najwyżej zdarzy się to, czego panicznie się boję. I co wtedy? Czego tak naprawdę się w tej całej katastrofie obawiam? (...) Następnie krok po kroku buduje się scenariusz konsekwencji. Gdy rozłożymy go na czynniki pierwsze, zaczniemy nieco inaczej niż dotąd myśleć o zagrożeniu, bo zaczniemy widzieć, jak każda z tych konsekwencji okazuje się ostatecznie nie aż taka straszna. 

7. Dyskusja - Co wynika z przytoczonego fragmentu? Co zabieramy ze sobą z tego fragmentu? 

Uczniowie mogą wypisać swoje refleksje na kolorowych samoprzylepnych kartkach. Przyklejają swoje odpowiedzi do tablicy, dzieląc się w ten sposób swoimi przemyśleniami z innymi. 

8. Wyświetlamy fragment filmu "1000 lat po Ziemi", a konkretniej wypowiedź Cyphera Raige'a o strachu: https://www.youtube.com/watch?v=nbUbXqpRmvY

Uczniowie po wysłuchaniu fragmentu kwestionują lub popierają dowodami słowa kapitana. 

9. Pod koniec lekcji uczniowie piszą krótki list do lęku, strachu, stosując rady Przemka z fragmentu książki "Szkoła bohaterek i bohaterów...". 


Anna Konarzewska

niedziela, 3 października 2021

O prokrastynacji...

 KIEDY ODWLEKASZ...


POMYSŁ NA GODZINĘ WYCHOWAWCZĄ...


Któż z nas nie zna tego stanu... stanu prokrastynacji. Dotyka każdego... i czasami trzeba umieć sobie pozwolić na uprawianie prokrastynacji, ale co jeśli trwa zbyt długo i nie potrafimy sobie z nią poradzić?

Przygotowałam dla Was pomysł na zajęcia z uczniami. A może i Wam niektóre ćwiczenia przydadzą się?

1.     Na początku uczniowie wyszukują różne cytaty, złote myśli, których słowem kluczowym jest WYMÓWKA. Chętni uczniowie czytają na forum znalezione myśli i próbują je uzasadniać lub kwestionować.

2.   Zapisujemy na tablicy magiczne słowo: PROKRASTYNACJA. Pytamy uczniów, czy wiedzą, co to znaczy? Czy zetknęli się kiedykolwiek z tym pojęciem?

3.  Wyjaśniamy pojęcie: to nałogowe odkładanie obowiązków na później. Tym samym czekamy do ostatniej chwili z ważnymi projektami, w efekcie wykonując je niedokładnie, ponieważ zwyczajnie nie mamy dostatecznej ilości czasu, by zająć się w tym porządnie. Odkładanie nie ma konkretnego powodu. Osoby, których dotyczy prokrastynacja, często mają naprawdę rozbudowane plany i cele w życiu, jednak nie realizują żadnego z nich. Trudno jest im bowiem rozpocząć coś, co w perspektywie nie ma określonego czasu.

4.   Dzielimy klasę na grupy, następnie po umówionym czasie omawiamy wnioski na forum:

I grupa – przyczyny prokrastynacji

II grupa – objawy prokrastynacji

III grupa – emocje związane ze stanem prokrastynacji

IV grupa – Jakie wymówki najczęściej stosujecie? Czego one dotyczą?

   5.  Praca w grupach nad poniższymi zagadnieniami:

a)     Przypomnijcie sobie, co odkładaliście na później w ostatnim czasie. Następnie zastanówcie się nad konsekwencjami, z jakimi musieliście się zmierzyć, odkładając daną sprawę. Nazwijcie wymówki, których użyliście i postarajcie się je obalić.

Np. Wymówka- Ten pomysł nie wypali, nie ma sensu zaczynać tego projektu.

Kontrargument: Żeby się tego dowiedzieć, muszę to sprawdzić, jeśli nie podejmę, żadnych działań, nie dowiem się czy było warto”.

b)     Zastanówcie się dokąd prowadzi Was buntowanie się przeciw wykonaniu zadania? Jaki jest tego efekt? Jakie konsekwencje?

6.    Mówimy o dwóch postawach życiowych wobec prokrastynacji. Wyświetlamy dwie fotografie, które metaforycznie oddają ich sens.

Zdjęcie boksera unikającego ciosu:



Zdjęcie kapitana statku za sterem: 


Uczniowie próbują na podstawie wyświetlonych obrazów podjąć dyskusję nad tymi postawami. Jak odczytują te postawy? 

7.  Następnie rozmawiamy o wartościach, które w życiu cenimy, które są dla nas ważne.

Poprośmy uczniów, aby wypisali trzy wartości życiowe. Co one konkretnie oznaczają? Jakie działania podejmują, aby o nie zadbać?

  8.  Poruszamy kwestię organizacji dnia. Dyskusja: czy panujemy nad czasem?

  9.   Przygotowujemy wszyscy plan naszego dnia. Rozpisujemy wszystkie sprawy, które nas dotyczą.

10.   Dyskusja: dlaczego powinniśmy zapisywać wszystkie swoje działania? (pozwala dostrzec, jak wiele zadań mamy do zrobienia, pomaga je uporządkować, możemy krok po kroku te zadania realizować, odciąża to naszą pamięć, jesteśmy pewni, że to, co powinniśmy zrobić, zrobimy.)

11.  Czasami też warto określić wagę zadań do wykonania. Do tego celu może posłużyć nam matryca Eisenhowera:

Ważne i pilne

 

 

Ważne i niepilne

Mniej ważne i pilne


(np. Pójście z koleżanką do kina)

Nieważne i niepilne


(Np. Coś co możemy powierzyć komuś innemu)

     12. Uczniowie odpowiadają na pytania:

Jak gospodarujesz czasem i na co go przeznaczasz?

Czy znajdujesz czas na relaks?

Czy szanujesz swój czas?

     13. Technika pomodoro - przedstawiamy ją uczniom:


źródło zdjęcia: https://lepszymanager.pl/technika-pomodoro/

14.     Metoda – dzielenie słonia- narysuj słonia jak potrafisz. Podziel go na kawałki, w odpowiednich miejscach napisz, co masz do zrobienia, ponumeruj wszystkie kawałki– zacznij od jedynki i działaj.

15.    Dyskusja – Jak zadbać o siebie? Kiedy być asertywnym?  (zaznaczmy tutaj, że czasami jest tak, że nasz organizm buntuje się przeciw wielu obowiązkom, nauczmy się też dbać o siebie, nie mając z tego tytułu poczucia winy, bycie asertywnym pomoże nam również pokonać strach i poczucie winy, czasami trzeba odpuścić).

16. Jak pokonać stres związany z wykonaniem działań? :

- playlista wykonawców muzycznych lub ulubionych piosenek

- Motywatory- hasła, które podnoszą nas na duchu...

- wspomnienie z dzieciństwa...

- moje sukcesy- przypomnimy sobie smak zwycięstwa...

- piękne krajobrazy/ lubię wracać do…

- ważne osoby dla mnie…

Spróbujmy zrobić z uczniami listę rzeczy, które wpływają na nas kojąco i pomagają uporać się ze stresem. Podzielmy się nimi na forum. 


Powyższa lekcja jest zaplanowana na dwie jednostki zajęć z wychowawcą. 

W opracowaniu tego tematu pomogła mi książka Barbary Lech "Kiedy odwlekasz i narzekasz... 102 sposoby na pokonanie prokrastynacji", Onepress 2021.

Anna Konarzewska