DZIAŁANIA PROMUJĄCE CZYTELNICTWO

Jako polonistka nie mogę przejść obojętnie obok problemu braku zainteresowania książką we współczesnym świecie, który naszpikowany jest technologią.

Polonista musi sprostać wielu wyzwaniom na lekcjach. Przede wszystkim musi zainteresować czytaniem, literaturą. Z perspektywy wielu uczniów szkolne lektury są nudne. Nauczyciel musi zaciekawić ucznia czytanym utworem, ponieważ znalezienie w tekście czegoś interesującego na pewno zaangażuje uwagę ucznia.  Młodzi ludzie są ciekawi świata i często brakuje im po prostu informacji, dlaczego muszą czytać dany tekst. Trzeba ich zaintrygować dziełem, podać powody, dla których warto daną książkę wypożyczyć i przeczytać. Warto odnosić się tutaj do osobistych doświadczeń uczniów, ich problemów, wątpliwości, zainteresowań, fascynacji. Nauczyciele zbyt często skupiają się na zajęciach na biernym odtworzeniu treści lektury. Na moich lekcjach często czytamy wspólnie wybrane fragmenty książki i je analizujemy pod kątem tematu lekcji. Warto tu inicjować klasowe dyskusje, aktywizować uczniów do myślenia nad działaniem bohaterów, tworzyć inscenizacje, itp. Uczeń musi poczuć swobodę wypowiedzi na temat utworu.

Na nawyki czytelnicze w dużym stopniu wpływa też rodzina. Jeżeli rodzice często sięgają po książki, to dzieci również nie powinny stawiać tu większego oporu. 

Poniżej prezentuję kilka pomysłów (niektóre już znane) na promowanie idei czytelnictwa.

1. Booktalking, czyli pogawędka o książce. 

Uczniowie, którzy czytają z własnej inicjatywy, nie mają możliwości zaprezentowania swojej wiedzy na forum klasy, szkoły. Takie działania spowodują, że uczniowie zwrócą uwagę na to, że istnieją inne książki poza lekturami obowiązkowymi.  

Raz w miesiącu na lekcji polskiego uczeń może zaprezentować klasie książkę, poezję, którą ostatnio przeczytał. I tak ostatnio na moich lekcjach młodzież poznała tajemniczego Żurnalistę, którego działalność poetycką w internecie odkryła moja uczennica, Kamila. Jej opowieść o autorze zafascynowała młodzież. Wszyscy słuchali jak zaklęci i zaczęli myszkować w sieci, poszukując strony z jego twórczością. 

Można z tą inicjatywą wyjść poza klasę i zorganizować konkurs szkolny, w których ochotnicy zaprezentują odkryte przez siebie dzieła. Mogą przebrać się za postać z książki, przygotować scenografię, rekwizyty, podkład muzyczny do swojej prezentacji. W ten sposób uczniowie podzielą się swoją wiedzą oraz pasją. 

2. Można zorganizować wieczór poetycki w klimacie danej epoki. Chętni uczniowie lub cała klasa podzieli się odkrytą przez siebie poezją. Tu trzeba zwrócić uwagę na poprawną recytację utworu. Można podzielić się ciekawostkami z życia wybranych poetów.

3. Konkurs na "żywą okładkę" ostatnio przeczytanej książki również może wzbudzić zainteresowanie  uczniów. Dodatkowo do promocji okładki, młodzież musi wymyślić hasło reklamujące czytelnictwo. Wciągamy w zabawę całą klasę lub robimy konkurs międzyklasowy. Wybór zależy od Was i/lub potrzeb szkoły.

4.  Twórczość uczniów często trafia do szuflady lub czytają ją nieliczni. Można zorganizować wystawę twórczości pisarskiej naszych uczniów. Do załączonej pracy uczeń dołączą fotografię, odzwierciedlającą tematykę tekstu. Mogą być np. dwie kategorie: poezja i proza. 

5. W bibliotece szkolnej możemy zorganizować wystawę ulubionych książek naszych uczniów. Do każdej pozycji dołączamy krótką recenzję. Klasy wraz z nauczycielami mogą zwiedzać wystawę np. na godzinie wychowawczej.

6. W szkolnej bibliotece (tak jest u mnie) można poprowadzić zajęcia z edukacji czytelniczej. Uczniowie z nauczycielami bibliotekarzami rozmawiają na określony wcześniej temat literacki, np. fenomen literatury romantycznej. 

7. Możemy w klasie przeprowadzić konkurs na znajomość bohaterów literackich. Każdy uczeń przebiera się za ulubioną postać, na początku nic nie mówi, tylko zapisuje trzy skojarzenia z wybranym bohaterem na tablicy i czeka na 3 propozycje ze strony uczniów. Jeżeli klasa ma problem z rozwiązaniem zagadki, uczniowie zadają pytania postaci, na które bohater odpowiada tylko "tak" lub "nie". Zabawa przednia!

8. Ostatnią moją propozycją jest tzw. czytanie bostońskie. Wszyscy uczniowie i nauczyciele czytają o tej samej porze fragment wybranej książki - przez 10 minut lekcji. Np. podczas pierwszej lekcji, o poranku, wszyscy wyciągają literaturę i czytają- obojętnie czy trwa matematyka, czy wychowanie fizyczne, jak wszyscy to wszyscy. 

A Wy, kochani, jakie macie pomysły na promocję czytelnictwa?

Anna Konarzewska